Đến nay, vẫn chưa có sự thống nhất về kết quả phân loại ô nhiễm nguồn nước. Nói một cách chính xác, có nhiều cách để phân loại ô nhiễm môi trường nước. Theo đặc điểm, có thể chia sự ô nhiễm này thành hai loại: ô nhiễm tự nhiên và ô nhiễm nhân tạo.
Tùy thuộc vào nguồn, ô nhiễm có thể được chia thành các nhóm công nghiệp, nông nghiệp hoặc sinh hoạt. Nếu nhìn vào môi trường, có thể dễ dàng phân biệt được đâu là nước ngọt, nước biển và ô nhiễm biển. Về bản chất, không khó để phân loại chúng là ô nhiễm sinh học, hóa học hoặc vật lý.
Suy xét tới cùng thì phương pháp phân loại theo tính chất có tính ưu việt, phù hợp với nhiều giai đoạn. Bài viết này Nước Uống Vihawa tập trung vào cách phân loại này, thử xem bạn đúng được bao nhiêu phần trăm nhé.
Ô nhiễm sinh học
Nước thải sinh học được hiểu là nguồn nước được phân hủy bởi các chất hữu cơ và vi sinh vật gây bệnh có trong nước thải, hoạt động nông nghiệp hoặc chất thải công nghiệp. Chất thải sinh hoạt, phân người, chất thải động vật hoặc nước sinh hoạt có thể gây ô nhiễm sinh học.
Vi sinh vật tồn tại ở nhiều dạng và nhóm khác nhau. Chúng ta cần lưu ý để có thể phòng tránh dễ dàng. Vi khuẩn, vi rút và ký sinh trùng là 3 nhóm của nhiều loại vi sinh vật có hại. Ba nguyên nhân này là nguyên nhân chính gây ra các bệnh liên quan đến nước như tiêu chảy, thương hàn, kiết lỵ, sốt rét, vi rút, viêm não Nhật Bản, v.v. Tất nhiên, bên cạnh những vi sinh vật có hại, cũng có những vi khuẩn có lợi cho con người.
Thông thường, để đánh giá mức độ ô nhiễm sinh học, các chuyên gia sử dụng thước đo vi khuẩn coliform trong nước. Để thực hiện phương pháp này, các chuyên gia sẽ lấy mẫu nước từ những khu vực có nguy cơ ô nhiễm.
Sau đó, quá trình nuôi cấy được thực hiện trong môi trường dung môi cụ thể. Số lượng vi khuẩn được xác định bằng cách đếm trong một khoảng thời gian nhất định. Các chuyên gia sẽ mang số lượng đó đối chiếu với giá trị tiêu chuẩn để kết luận nước an toàn hay không? Nếu vượt ngưỡng tiêu chuẩn thì mức độ nguy hại của nước thế nào.
Đây không phải là lý do để lo lắng. Tuy nhiên, nhìn vào dữ liệu được ghi lại, bạn sẽ ngạc nhiên về những tác hại của nước lọc sinh học. Một báo cáo của Ngân hàng Thế giới năm 1992 cho biết ô nhiễm sinh học của nước gây ra tiêu chảy hàng loạt, 3 triệu ca tử vong và 900 triệu bệnh tật mỗi năm. Có tới 900 triệu người bị nhiễm giun đũa trong một năm và 600 triệu người bị bệnh sán lá gan. Như vậy chúng ta đã biết mức độ nguy hiểm của ô nhiễm sinh học trong nước.
Ô nhiễm hóa chất
Ô nhiễm hóa học trong nước thường xuất phát từ nông nghiệp và công nghiệp. Nitrat, photphat, Cr, Ni, Cd, Mn, Cu, Hg là những thành phần có thể gây ô nhiễm nguồn nước.
Trong nông nghiệp thường sử dụng phân bón hóa học để tăng năng suất cây trồng. Điều đáng quan tâm ở đây là dư lượng hóa chất trong phân bón. Người ta ước tính rằng chỉ có 30 – 40% lượng phân bón được cây trồng hấp thụ.
Phần dư thừa còn lại sẽ thấm và hòa tan vào mạch nước ngầm. Đây cũng là lý do tại sao sông hồ màu mỡ hoặc không khí trong mạch nước ngầm loãng. Ô nhiễm do tồn dư nitrat và photphat trong phân bón là một vấn đề lớn mà ngành nông nghiệp cần đánh giá để tìm ra các giải pháp thay thế an toàn và hiệu quả hơn.
Nước bị ô nhiễm do công nghiệp có nguy cơ lan rộng hơn nông nghiệp. Ô nhiễm nguồn nước từ các nhà máy đã trở thành một vấn đề môi trường nghiêm trọng. Nhiều ngành công nghiệp xả thải trái phép ra môi trường để tiết kiệm chi phí. Các thiết bị công nghiệp cũ, giảm tuổi thọ cũng góp một phần vào việc ô nhiễm nguồn nước thải.
Một vài ví dụ:
Công nghiệp khai thác tạo ra nhiều chất gây ô nhiễm nước. Chì, thủy ngân hoặc asen là những kim loại nặng từ ngành công nghiệp khai thác mỏ.
Ngành năng lượng hạt nhân tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường nước. Trong quá trình tạo ra năng lượng, một lượng nước thải nhất định được tạo ra. Nếu phóng ra ngoài mức sát thương, chúng có thể gây sát thương rất cao. Không ai có thể đảm bảo rằng nước thải sẽ không thấm vào lồng đất hoặc nước ở các sông, hồ gần đó.
Ngành công nghiệp nhiên liệu cũng không nằm trong số các ngành có khả năng gây ô nhiễm nguồn nước rất lớn. Dầu tràn ra môi trường, chúng xâm nhập làm suy giảm chất lượng nguồn nước. Nếu sử dụng những nguồn nước này, bạn có thể gặp các vấn đề về tiêu hóa hoặc tổn thương đường tiêu hóa.
Ô nhiễm vật lý
Chất rắn lơ lửng và chất lượng nước giảm, mà chúng tôi phân loại là ô nhiễm vật lý. Càng nhiều chất rắn, độ đục của nước càng cao. Chất rắn như vậy có thể là các thành phần hóa học hoặc vi sinh vật. Sau một thời gian, nguồn nước bị ô nhiễm về mặt vật lý, khi chạm vào nước sẽ khó nhìn thấy sự xâm nhập của ánh sáng. Chưa kể bản thân nguồn thải cũng có những màu đặc biệt như xanh, đỏ, vàng. Khi bị lẫn nước, chúng gây khó chịu về mặt thẩm mỹ và giá trị sử dụng.
Các chất thải công nghiệp này có chứa các hợp chất đặc biệt. Tùy theo hàm lượng mà mức độ thay đổi của vị nước cũng khác nhau. Bạn đã bao giờ gặp tình trạng nước đục bất thường, có mùi tanh khó chịu chưa? Không thể loại trừ khả năng nước bạn sử dụng bị ô nhiễm vật lý.
Một số chất như canver, lưu huỳnh, amoniac… có thể làm cho nước có mùi hôi. Vi sinh vật đơn bào tạo cho nước sinh hoạt có mùi tanh như mùi tanh của cá biển. Khi ngửi nước bị nhiễm tảo, bạn sẽ nhận thấy mùi bùn đặc trưng. Trên đây là một số ví dụ về những điều bạn cần lưu ý và nên làm gì nếu gia đình bạn gặp phải trường hợp này.
Kết luận
Bạn đã biết cách phân loại các loại ô nhiễm môi trường rồi phải không? Trong bài viết tiếp theo, Nước Uống Vihawa sẽ tập trung chia sẻ nguyên nhân, hiểm họa và phương pháp khắc phục ô nhiễm môi trường nước. Nếu bạn là một người có ý thức, đừng quên theo dõi hết series “Ô nhiễm môi trường nước” nhé.
